Το κλίμα του πλανήτη αλλάζει συνεχώς. Υπολογίζεται ότι η μέση θερμοκρασία κυμάνθηκε μεταξύ 7oC και 27oC με την σημερινή θερμοκρασία να είναι 15oC.
Η έγνοια όμως είναι ότι αυτή η φυσιολογική αλλαγή έχει επηρεαστεί από τις δραστηριότητες του ανθρώπου και ιδιαίτερα από τη καύση βενζίνης και πετρελαίου που ευθύνονται για το 65% των εκπομπών αερίων που επηρεάζουν το κλίμα του πλανήτη.
- Με πιο τρόπο τα αέρια του θερμοκηπίου επηρεάζουν το κλίμα της γης;
Αέρια του θερμοκηπίου αποκαλούμε όσα αέρια επηρεάζουν το κλίμα της γης.
Τα αέρια αυτά μαζεύονται σε μεγάλο ύψος γύρο από τη γη και λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο που λειτουργεί η τζαμαρία στο σπίτι μας, ή όπως ένα γεωργικό θερμοκήπιο.
Η ακτίνες του ήλιου με ψηλή ενέργεια και μικρό μήκος κύματος, μπορούν να περάσουν το στρώμα αυτό των αερίων και να φτάσουν στην επιφάνεια της γης και να τη θερμάνουν.Με την αύξηση της θερμοκρασίας μέσα στο θερμοκήπιο, παράγονται άλλες ακτίνες οι οποίες δεν μπορούν να όμως διαπεράσουν το νάιλον, ή στη προκειμένη περίπτωση το στρώμα με τα αέρια του θερμοκηπίου. Έτσι αφού δεν υπάρχουν απώλειες αυξάνεται συνεχώς η θερμοκρασία.
Ακριβώς για τον ίδιο λόγο αυξάνεται και η θερμοκρασία στο εσωτερικό του αυτοκινήτου μας όταν αυτό είναι στον ήλιο με κλειστά παράθυρα.
Τα αέρια που δημιουργούν αυτό το εξωτερικό περίβλημα στην ατμόσφαιρα της γης είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και νιτρικά παράγωγα.
Πηγές αερίων που επηρεάζουν το κλίμα της γης
-Πολλοί επιστήμονες μιλάνε για τρομερές αλλαγές στο περιβάλλον. Ποιες είναι αυτές;
Ένα από τα πιο γνωστά "ρολόγια" στον κόσμο που δεν μετρά πραγματικό χρόνο αλλά λεπτά μέχρι την καταστροφή του πλανήτη είναι το λεγόμενο "Doomsday clock".
Πριν λίγες μέρες οι επιστήμονες που το συντηρούν μετατόπισαν το δείκτη των λεπτών κατά δύο λεπτά προς το τέλος λόγω των κλιματικών αλλαγών. Το "ρολόι" δείχνει τώρα 7 λεπτά πριν το τέλος του κόσμου.
Αρχικός στόχος του "ρολογιού" ήταν η ανάδειξη του κινδύνου από πυρηνικό πόλεμο, αλλά οι κλιματικές αλλαγές θεωρούνται από τους επιστήμονες ότι παρουσιάζουν εξίσου μεγάλο κίνδυνο για την ανθρωπότητα γι αυτό έκαναν την αλλαγή αυτή.
Πολιτικοί και επιχειρηματίες δεν έδιναν σημασία σε επιστήμονες και περιβαλλοντιστές, όταν όμως πριν λίγους μήνες δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση του οικονομολόγου Νίκολας Στερν, όλοι άκουσαν με μεγάλη προσοχή. Η γνωστή έκθεση Στερν αναφέρει ότι οι κλιματικές αλλαγές θα επιφέρουν μείωση της οικονομίας κατά 20% ενώ για να προστατευθεί ο πλανήτης χρειάζεται μόνο το 1% της οικονομίας.
Η έκθεση προβλέπει επίσης ότι:
(α) Οι πλημμύρες λόγω της αύξησης της στάθμης της θάλασσας θα εκτοπίσουν τουλάχιστο 100 εκ ή το 5% του πληθυσμού, από τη γη τους.
(β) Το ένα έκτο του πληθυσμού της γης θα έχει πρόβλημα πόσιμου νερού.
(γ) Το 40% των ειδών άγριας ζωής θα χαθεί για πάντα σε ξηρά και θάλασσα.
(δ) Η ανομβρία θα μετατρέψει δεκάδες ή ακόμη εκατοντάδες εκατομμύριων ανθρώπων σε πρόσφυγες.
(ε) Η κακή διατροφή, η ζέστη και η διάδοση ασθενειών όπως τη μαλάρια θα προκαλέσουν ακόμη περισσότερους θανάτους.
(ζ) Πολλές φτωχές χώρες θα αντιμετωπίσουν οικονομική και κοινωνική καταστροφή.
Ο κατάλογος των καταστροφών είναι μεγάλος!
- Υπάρχει οτιδήποτε που γνωρίζουμε ειδικά για την περιοχή μας;
Στις αρχές του Ιούλη 2005, δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση του WWF (World Wide Fund) σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία ετοιμάστηκε με τη συμμετοχή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Δυστυχώς τα αποτελέσματα της έρευνας δεν είναι καθόλου καλά για τον πλανήτη αλλά ιδιαίτερα για τη Μεσόγειο και φυσικά και την Κύπρο.
Η Μεσόγειος ελκύει περίπου το 30% του παγκόσμιου τουρισμού και αναμένεται ότι με τη θέρμανση του πλανήτη ο τουρισμός στην Μεσόγειο θα μειωθεί επειδή η περιοχή μας είναι από τις πρώτες που θα επηρεαστεί.
Τι αναμένεται όμως να συμβεί με βάση την έκθεση και μας αφορά άμεσα είναι:
(α) Αύξηση της θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς σε ολόκληρο τον πλανήτη, μέχρι το 2030.
(β) Παράταση της θερμής περιόδου, δηλαδή μακρύτερο ξηρό καλοκαίρι με συχνότερους καύσωνες.
(γ) Μείωση της βροχόπτωσης στη περιοχή μας και προβληματική εξεύρεση πόσιμου νερού.
(δ) Για την Ελλάδα προβλέπεται ότι μέχρι το 2050 το διάστημα ψηλών θερμοκρασιών (δηλ 35ο C και άνω) θα επεκταθεί κατά έξι εβδομάδες επεκτείνοντας έτσι και τη διάρκεια ψηλού κινδύνου δασικών πυρκαγιών. Τα ίδια περίπου αναμένονται και για την Κύπρο.
(ε) Οι ψηλές θερμοκρασίες και η μείωση της βροχόπτωσης θα μειώσουν κατά 40% την γεωργική παραγωγή.
(ζ) Τα πιο πάνω σε συνδυασμό με το καυτό καλοκαίρι θα κρατήσει μακριά τους τουρίστες που θα έχουν και στη χώρα τους πλέον καλύτερο καλοκαίρι!
Και στην Κύπρο το κλίμα έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία 50 χρόνια, αλλά η αλλαγή τώρα θα είναι πιο γρήγορη και με καταστροφικά αποτελέσματα.
Όπως αναφέρει ή έκθεση, μαζί με τα άλλα κακά, ο ήλιος, ο άμμος, η υπερθέρμανση και ερημοποίηση θα κρατήσουν μακριά τους τουρίστες, με καταστροφικά αποτελέσματα για την οικονομία της Κύπρου.
Αρχίσαμε ήδη να βλέπουμε τα πρώτα σημάδια.
-Πως μπορεί να προστατέψει ο κάθε ένας από μας το περιβάλλον;
Για να καθορίσουμε τα μέτρα που θα πρέπει να πάρουμε θα πρέπει πρώτα να κοιτάξουμε τις πηγές των αερίων αυτών.
Η ανθρώπινη δραστηριότητα που έχει σαν αποτέλεσμα την εκπομπή των μεγαλύτερων ποσοτήτων 65% των αερίων είναι σχετικά με την ενέργεια.
Η παραγωγή ηλεκτρισμού αντιστοιχεί με το 24%. Επομένως η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρισμού, πέρα από το περιβάλλον θα ωφελήσει και τις τσέπες μας.
Για να πετύχουμε μείωση θα πρέπει να χρησιμοποιούμε λαμπτήρες χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, να μην αφήνουμε συσκευές σε κατάσταση "stand by", να αγοράζουμε εξοπλισμό με χαμηλή κατανάλωση και να ρυθμίζουμε άλλα συστήματα (όπως π.χ. τον υπολογιστή μας) να μπαίνουν αυτόματα σε κατάσταση "stand by" αν μείνουν ξεκινημένοι χωρίς καμιά χρήση.
Οι μεταφορές αντιστοιχούν με το 14% των εκπομπών και σε χώρες όπως η Κύπρος υπάρχουν μεγάλα περιθώρια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές, επειδή απλούστατα δεν διαθέτουμε δημόσιες συγκοινωνίες. Θα πρέπει επομένως να κάνουμε ότι μπορούμε για να μειωθούν τα ιδιωτικά αυτοκίνητα προς όφελος των Μέσων Μαζικών Μεταφορών. Μερικά από τα μέτρα αυτά είναι:
- Η χρήση σχολικών λεωφορείων,
- Συχνές και με καλή σήμανση διαδρομές λεωφορείων,
- Η χρήση δωρεάν κυκλικών διαδρομών
- Γραμμές λεωφορείου που να συνδέουν το αεροδρόμιο Λάρνακας με όλες τις πόλεις.
- Ανανεωμένο και μοντέρνο στόλο λεωφορείων.
-Πόσοι σημασία δίνουμε στο περιβάλλον;
Φέτος, ίσως περισσότερο από άλλες φορές οι κύπριοι έχουν αντιληφθεί τη σημασία του περιβάλλοντος.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως ο καλός καιρός και η μεγάλη ηλιοφάνεια των Χριστουγέννων και η ανομβρία έχουν κάνει το μέσο κύπριο να προσέξει πολύ το περιβάλλον.
Οι νέοι άνθρωποι όμως έχουν εδώ και πολύ καιρό συνειδητοποιήσει τη σημασία του περιβάλλοντος και τα σχολεία και οι ξένες χώρες όπου πολλοί νέοι σπούδασαν τους έχουν επηρεάσει.
Η καταστροφή της Νέας Ορλεάνης, το λιώσιμο των πάγων και οι αναφορές από τα ΜΜΕ για τα ζώα που δεν μπαίνουν σε χειμέρια νάρκη μας έχουν επηρεάσει όλους.
-Ποιες ενέργειες γίνονται από την ΕΕ σε σχέση με το περιβάλλον;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εξαγγείλει πρόσφατα ένα σημαντικό πακέτο προτάσεων για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών αλλά και την ενέργεια.
Το πακέτο προτείνει τους εξής στόχους:
- Μέχρι το έτος 2020, το ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να αποτελεί το 20%. Με το σωστό προγραμματισμό και με την μεγάλη ηλιοφάνεια που υπάρχει στη Κύπρο αυτό δεν θα είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί.
- Χρήση μέχρι τουλάχιστο 10% βιοκαυσίμων στα καύσιμα διακίνησης.
- Μείωση κατά 20% της συνολικής ενέργειας. Αυτός ο στόχος φαντάζει άπιαστος για μας, μια χώρα όπου η κατανάλωση ηλεκτρισμού αυξάνεται κάθε χρόνο. Πώς θα σταματήσουμε αυτή την ανάπτυξη και να γυρίσουμε πίσω κατά 20% ;
- Στήριξη της τεχνολογίας ανάκτησης και φύλαξης διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Η ενημέρωση /εκπαίδευση του κοινού και ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων αποτελεί ένα από τα καθήκοντα που μου έχει αναθέσει ο Πρόεδρος.
Οι δραστηριότητες που έχουν αναπτυχθεί στον τομέα αυτό είναι:
- Παρουσίαση των περιβαλλοντικών προβλημάτων μέσω διαφόρων εκπομπών ραδιοφώνου και τηλεόρασης.
- Διενέργεια εκστρατειών για την μείωση της ηλεκτρικής κατανάλωσης και των εκπομπών από τις κεντρικές θερμάνσεις.
- Παρουσίαση περιβαλλοντικών θεμάτων σε συνέδρια και σε σχολεία της Κύπρου
Μέσα από τη διαδικασία αυτή υπάρχει μεγάλη δυνατότητα προστασίας και προώθησης του περιβάλλοντος.
Έτσι σε στενή συνεργασία με τον Πεύκιο Γεωργιάδη ετοιμαζόταν και οι πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση που προβλέπει μια σειρά από μέτρα για την εισαγωγή του θέματος στην εκπαίδευση. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση τον ενδιέφερε πάρα πολύ, αφού οι ανταλλαγή απόψεων με στόχο την ετοιμασία μιας ολοκληρωμένης πρότασης, ήταν συνεχώς στο μυαλό του.
