Ερώτηση με αρ. 23.06.012.02.125, ημερομηνίας 7 Φεβρουαρίου 2023, του βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας κ. Χαράλαμπου Θεοπέμπτου
«Παρακαλώ τον αρμόδιο υπουργό όπως ενημερώσει τη Βουλή των Αντιπροσώπων ποιες είναι οι εξελίξεις σχετικά με το σύστημα εγγυοδοσίας, αν το σχετικό νομοσχέδιο προγραμματίζεται να σταλεί στη Βουλή και, εάν ναι, πότε υπολογίζεται να γίνει αυτό.»
Απάντηση ημερομηνίας 19 Ιουνίου 2023 του Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Πέτρου Ξενοφώντος στην ερώτηση με αρ. 23.06.012.02.125, ημερομηνίας 7 Φεβρουαρίου 2023, του βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας κ. Χαράλαμπου Θεοπέμπτου
«Αναφέρομαι στην πιο πάνω ερώτηση και σας πληροφορώ τα ακόλουθα:
(α) Κατόπιν σχετικής πρωτοβουλίας των παραγωγών ποτών για την εισαγωγή συστήματος εγγυοδοσίας στην Κύπρο και με στόχο τη ρύθμιση της δημιουργίας και λειτουργίας ενός τέτοιου συστήματος, ετοιμάστηκε σχετικό προσχέδιο Κανονισμών, με τίτλο “οι περί Συσκευασιών και Αποβλήτων Συσκευασιών (Σύστημα Εγγυοδοσίας) Κανονισμοί”, στη βάση της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού.
(β) Σύμφωνα με το προσχέδιο των Κανονισμών, το προτεινόμενο εγγυοδοτικό σύστημα θα είναι ένα υποχρεωτικό εθνικό σύστημα επιβολής και επιστροφής τέλους εγγυοδοσίας για τις συσκευασίες ποτών από πλαστικό, αλουμίνιο και γυαλί. Την ευθύνη λειτουργίας του Συστήματος θα υποχρεούνται να αναλάβουν οι παραγωγοί/εισαγωγείς των συσκευασιών μέσω της δημιουργίας Συλλογικού Συστήματος Διαχείρισης Αποβλήτων για τη συλλογή των συσκευασιών ποτών από το λιανικό εμπόριο και τα ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφετέριες μέσω εγγυοδοτικών μηχανών και σημείων επιστροφής. Το εγγυοδοτικό τέλος προτάθηκε να είναι στα 0,05 ευρώ για μικρές φιάλες από PET και 0,10 ευρώ για τις υπόλοιπες συσκευασίες ποτών. Σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο, το εγγυοδοτικό τέλος για τις μικρές φιάλες PET θα αυξηθεί σε 0,10 ευρώ σε μεταγενέστερο στάδιο λειτουργίας του συστήματος. Οι διακινητές προϊόντων σε συσκευασίες εγγυοδοσίας θα υποχρεούνται να εγγραφούν στο Σύστημα και να καταβάλλουν ετήσιο τέλος συνδρομής. Επίσης, ο κάθε διακινητής θα υποχρεούται να δημιουργεί κατάλληλη υποδομή για την επιστροφή των αποβλήτων συσκευασιών εγγυοδοσίας.
(γ) Για την εκτίμηση των επιπτώσεων του εγγυοδοτικού Συστήματος γενικά αλλά και για το Συλλογικό Σύστημα της Green Dot και άλλους εμπλεκομένους, έχει εκπονηθεί σχετική μελέτη βιωσιμότητας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης το εγγυοδοτικό σύστημα μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη αφού θα βοηθήσει στην αύξηση της ανακύκλωσης και επομένως στην επίτευξη των στόχων, ενώ θα δώσει τη δυνατότητα συλλογής πιο καθαρών και αυξημένης αξίας ανακυκλώσιμων υλικών ενώ θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο Συλλογικό Σύστημα της Green Dot, αφού θα μειώσει τις ποσότητες των υλικών που συλλέγονται και κατά συνέπεια και των εσόδων, με πιθανότητα τη μείωση της σημερινής περιοχής κάλυψης.
Ωστόσο, θεωρείται ότι η έναρξη λειτουργίας του συστήματος Πληρώνω Όσο Πετώ (ΠΟΠ), αναμένεται να αυξήσει τις ποσότητες χωριστής συλλογής και ως εκ τούτου τα έσοδα του Συλλογικού Συστήματος, αντισταθμίζοντας τις επιπτώσεις. Όσον αφορά τους διακινητές σύμφωνα με τη μελέτη εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί η εγκατάσταση εγγυοδοτικών μηχανών σε 140 τουλάχιστον εγκαταστάσεις, με το σύνολο επένδυσης να υπολογίζεται στα €10,5 εκατομμύρια. Πέρα από την αγορά, οι πωλητές θα πρέπει να διαθέσουν χώρο για την εγκατάσταση των μηχανών, καθώς επίσης να αναλάβουν τη λειτουργία και συντήρησή τους, ενώ και οι μικρότερες εγκαταστάσεις θα είναι επίσης υποχρεωμένες να παραλαμβάνουν δοχεία. Σημειώνεται ότι, σε εγγυοδοτικά συστήματα που έχουν εφαρμοστεί σε άλλα κράτη της EE, υπάρχει καταμερισμός της ευθύνης αγοράς των εγγυοδοτικών μηχανών στους διακινητές, ώστε να έχουν το κίνητρο ορθής λειτουργίας και συντήρησής τους αφού θα επωμίζονται το κόστος αγοράς, επιδιόρθωσης και αντικατάστασής τους.
(δ) Οι Κανονισμοί τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση και ακολούθως σε διαβουλεύσεις με τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς. Σε συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις 24/5/2022 στο ΚΕΒΕ και στις 7/7/2022 στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος με εκπροσώπους του Συνδέσμου Υπεραγορών και άλλων Συνδέσμων λιανικού εμπορίου εκφράστηκαν ανησυχίες, ειδικά όσον αφορά τη δυνατότητα των υπεραγορών να στηρίξουν το κόστος αγοράς και συντήρησης των εγγυοδοτικών μηχανών. Παράλληλα, ανησυχίες εκφράστηκαν για τις δυσκολίες που προκύπτουν από την εγκατάσταση των μηχανών, κυρίως λόγω περιορισμένου χώρου, την πρόσθετη επιβάρυνση για τη διαχείριση των αποβλήτων που θα παραλαμβάνονται, την ανάγκη για πρόσθετο προσωπικό και την ενδεχόμενη πρόκληση οχληρίας σε μηχανές που θα τοποθετηθούν στους εξωτερικούς χώρους των υπεραγορών. Η βασική εισήγηση των Συνδέσμων λιανικού εμπορίου ήταν η ενίσχυση και βελτίωση του Συλλογικού Συστήματος της Green Dot, σε συνάρτηση με την εφαρμογή της υποχρεωτικής χωριστής συλλογής και του συστήματος ΠΟΠ, πριν αξιολογηθεί η ανάγκη δημιουργίας νέου εγγυοδοτικού συστήματος, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι της χωριστής συλλογής.
(ε) Στις 30/11/2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε νέα πρόταση κανονισμού για την αναθεώρηση της οδηγίας που αφορά τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών στην οποία τίθεται υποχρέωση προς τα Κράτη Μέλη για τη λειτουργία συστήματος εγγυοδοσίας μέχρι 1/1/2029 για μιας χρήσης πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών χωρητικότητας μέχρι 3 λίτρων και μιας χρήσης μεταλλικά δοχεία αναψυκτικών χωρητικότητας μέχρι 3 λίτρων. Η πρόταση δίνει εξαίρεση σε περιπτώσεις όπου επιτυγχάνεται χωριστή συλλογή τους στο 90%. Ωστόσο, η πρόταση βρίσκεται ακόμα υπό συζήτηση για το θέμα της υποχρεωτικότητας στην Ομάδα Εργασίας Περιβάλλοντος και υπάρχουν Κράτη Μέλη που θέτουν τις ανησυχίες τους για το θέμα της υποχρεωτικότητας.
(στ) Εν όψει των πιο πάνω και λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από τους Συνδέσμους του λιανικού εμπορίου, το Τμήμα Περιβάλλοντος θα προχωρήσει σε αναθεώρηση του προσχεδίου των Κανονισμών με στόχο να επιλυθούν τα προβλήματα και να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και δίκαιη εφαρμογή του εγγυοδοτικού συστήματος, αφού συνεκτιμηθούν ολιστικά ο αντίκτυπος σε σχέση με το κόστος και το όφελος, σε συνάρτηση και με την έκβαση των συζητήσεων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Προς τον σκοπό αυτό, προγραμματίζεται η διοργάνωση εργαστηρίου εντός Ιουνίου 2023, με στόχο την παρουσίαση της εφαρμογής εγγυοδοτικών συστημάτων σε άλλα κράτη μέλη της EE, ειδικά σε κράτη μέλη που εφαρμόζουν παράλληλα σύστημα χωριστής συλλογής των συσκευασιών από πόρτα σε πόρτα, καθώς και επανασυζήτηση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
2. Παραμένουμε στη διάθεσή σας για τυχόν διευκρινίσεις ή πρόσθετες πληροφορίες επί των πιο πάνω.»
