Ερώτηση με αρ. 23.06.012.02.138, ημερομηνίας 7 Μαρτίου 2023, του βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας κ. Χαράλαμπου Θεοπέμπτου
«Παρακαλώ τον αρμόδιο υπουργό όπως ενημερώσει τη Βουλή των Αντιπροσώπων για τα πιο κάτω, που αφορούν την παραγωγή ηλεκτρισμού:
1- Έχει ληφθεί απόφαση για αναβάθμιση του υποσταθμού Δεκέλειας ή για κλείσιμο και υποκατάσταση της παραγωγής του στο Βασιλικό; Σε τέτοια περίπτωση, έχει υπολογιστεί ο κίνδυνος για την ασφάλεια παροχής, καθώς όλα πλέον θα συγκεντρώνονται σε ένα σημείο;
2- Έχει δοθεί άδεια σε δεύτερη εταιρεία για παραγωγή και πώληση ηλεκτρισμού και, εάν ναι, ποιοι είναι οι όροι και οι υποχρεώσεις της;
3- Ποιος έχει την αρμοδιότητα για την ετοιμασία και παρακολούθηση της αναπτυξιακής πολιτικής παραγωγής ηλεκτρισμού στην Κύπρο; Αυτά που υλοποιούνται μέχρι στιγμής εμπίπτουν στο πλαίσιο πολιτικής που έχει καθοριστεί;
4- Ποιος θα αναλάβει τελικά το κόστος της αναβάθμισης του δικτύου της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) και ποιος ο προγραμματισμός, για να μπορεί πλέον εύκολα να δεχτεί αυξημένη παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ);
5- Μετά τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην αντικατάσταση των μετρητών με έξυπνους μετρητές, υπάρχει προγραμματισμός για αυτήν και, εάν ναι, πότε αναμένεται να ξεκινήσει;»
Απάντηση ημερομηνίας 22 Μαΐου 2023 του Υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας κ. Γιώργου Παπαναστασίου στην ερώτηση με αρ. 23.06.012.02.138, ημερομηνίας 7ης Μαρτίου 2023, του βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας κ. Χαράλαμπου Θεοπέμπτου
«Επιθυμώ να αναφερθώ στην πιο πάνω ερώτηση και, με βάση πληροφόρηση που λήφθηκε από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, σας ενημερώνω για τα ακόλουθα:
(i) Αναφορικά με το πρώτο ερώτημα και με σκοπό την εξασφάλιση της επάρκειας του συστήματος παραγωγής, της ευστάθειας και της ασφαλούς λειτουργίας του συστήματος, της απαιτούμενης ευελιξίας του συστήματος για τον περιορισμό της περικοπής ενέργειας από ΑΠΕ, του επιπέδου τάσης στη νοτιοανατολική περιοχή της Κύπρου και της ασφάλειας εφοδιασμού με δυνατότητα παραγωγής από δυο σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, η Κυπριακή Δημοκρατία αποφάσισε, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της Οδηγίας 2010/75/ΕΕ περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης), να ζητήσει όπως της παραχωρηθεί παρέκκλιση από την τήρηση των ορίων για εκπομπές διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου και σκόνης. Η παρέκκλιση δυνατόν να ισχύει μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου 2029 και θα παραχωρηθεί στη βάση του μικρού απομονωμένου συστήματος και κατά τρόπο που να καλύπτει τις εκπομπές ρύπων από τους ηλεκτροπαραγωγούς σταθμούς της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου στη Δεκέλεια και τον Βασιλικό.
(ii) Σύμφωνα με το μητρώο αδειών κατασκευής-λειτουργίας της ΡΑΕΚ, έχουν δοθεί άδειες κατασκευής για μονάδες 374MW ηλεκτρικής ισχύς από συμβατικά καύσιμα και άδεια λειτουργίας σταθμού παραγωγής για 260MW. Οι πρότυποι όροι άδειας παραγωγής φαίνονται στο Παράρτημα 2 των περί Ρυθμίσεως της Αγοράς Ηλεκτρισμού (Έκδοση Αδειών) Κανονισμοί του 2004, οι οποίοι είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα της ΡΑΕΚ κάτω από την κεφαλίδα “Εθνική Νομοθεσία, Ηλεκτρισμός, Κανονισμοί” (https://www.cera.orq.cv/el-qr/nomothesia).
(iii) Η ανάπτυξη της ηλεκτροπαραγωγής στην Κύπρο επηρεάζεται έμμεσα από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), καθώς και τα μέτρα που λαμβάνει η ΡΑΕΚ σύμφωνα με το άρθρο 34 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022 για τη διασφάλιση της επάρκειας των πόρων της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρισμού, μετά από σχετική αξιολόγηση. Η ΑΗΚ ετοιμάζει δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης ηλεκτροπαραγωγής στα πλαίσια του οποίου ζητούνται οι απόψεις, μεταξύ άλλων, και του Υπουργείου.
(iν) Σύμφωνα με τα άρθρα 40 και 45 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022, ο Ιδιοκτήτης Συστήματος Μεταφοράς και ο Ιδιοκτήτης Συστήματος Διανομής, δηλαδή η ΑΗΚ, εισπράττουν έσοδα τα οποία προέρχονται από διατιμήσεις και χρεώσεις που εγκρίνονται από τη ΡΑΕΚ για την εκτέλεση των υποχρεώσεών τους που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την αναβάθμιση του δικτύου. Επιπρόσθετα, η Κυπριακή Δημοκρατία εξασφάλισε πόρους για εκμοντερνισμό και αναβάθμιση των δικτύων μεταφοράς και διανομής που ανέρχονται σε €118,3 εκατομ. από ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης μέσω του Προγράμματος “ΘΑλΕΙΑ 2021-2027”).
Σε ό,τι αφορά τον προγραμματισμό, τόσο ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ) όσο και ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) ετοιμάζουν δεκαετή προγράμματα ανάπτυξης του δικτύου διανομής και μεταφοράς αντίστοιχα, τα οποία υποβάλλουν στη ΡΑΕΚ ανά διετία για έγκριση.
Και τα δύο δεκαετή προγράμματα σύμφωνα με τον νόμο συνάδουν με τους στόχους, τις επιδιώξεις, τις πολιτικές και τα μέτρα που καθορίζονται στο ΕΣΕΚ το οποίο εκπονείται σύμφωνα με τον κανονισμό (EE) 2018/1999 για την Διακυβέρνηση Ενεργειακής Ένωσης και της Δράσης για το Κλίμα και εγκρίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο.
(ν) Σύμφωνα με την πληροφόρηση από την ΑΗΚ, εκτιμάται ότι η έναρξη των εργασιών αναμένεται περίπου σε έναν χρόνο και η ολοκλήρωσή τους εντός του 2026.»
