Σε αρνητικά επίπεδα βρίσκεται η Κύπρος σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά την κατάσταση του περιβάλλοντος, δηλώνει η Γενική Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος Jacqueline McGlade, εκφράζοντας ιδιαίτερη ανησυχία για την κατάσταση της βιοποικιλότητας στη χώρα.
Σε συνέντευξή της στο ΚΥΠΕ, η κ. McGlade η οποία πραγματοποιεί μονοήμερη επίσκεψη εργασίας στην Κύπρο, αναφέρει ότι η ποιότητα του αέρα στην Κύπρο είναι σε μέτρια επίπεδα και βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, η κατάσταση όσον αφορά τα λύματα, το νερό, τη βιοποικιλότητα και το έδαφος βρίσκεται σε αρνητικά επίπεδα σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στο γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη ρύπανση στο 17% περίπου των υδροστρωμάτων της Κύπρου, σημειώνοντας την ανάγκη να προστατευθεί το οικοσύστημα και να γίνεται πιο σωστή διαχείριση του νερού, με τη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων για το νερό του κοινωνικού συνόλου.
Σύμφωνα με την κ. McGlade κατά τη διάρκεια της κυπριακής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ αναμένεται να καταλήξουν στα τελικά έγγραφα για το περιβαλλοντικό πρόγραμμα δράσης, σημαντική θεματική του οποίου είναι ο σχεδιασμός για το νερό, κάτι που κατά την ίδια προσφέρει μια ευκαιρία στην Κύπρο να καταστεί παράδειγμα προς μίμηση και να δείξει πώς αναπτύσσεται η οικονομία μιας χώρας με έλλειψη νερού, χρησιμοποιώντας τους φυσικούς της πόρους και όχι βιομηχανικά υποκατάστατα, όπως οι αφαλατώσεις.
Μεταξύ άλλων, η κ. McGlade θεωρεί πως στην Κύπρο χρειάζεται να υπάρξει πιο μεγάλος βαθμός πληροφόρησης για το περιβάλλον και προτρέπει στην παραγωγή ενδημικών φυτών στη γεωργία και στην κηπουρική αντί ξένων φυτών που χρειάζονται πολύ νερό, ενώ αναπτύσσει και την ιδέα ενός νέου είδους υψηλής μαγειρικής στην Κύπρο.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης
ΕΡ: Ποιος ο σκοπός της επίσκεψης σας στην Κύπρο;
ΑΠ:Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος προετοιμάζει πενταετείς και ετήσιες εκθέσεις για την ποιότητα και την κατάσταση του περιβάλλοντος και πραγματοποιούμε επισκέψεις στις χώρες για να συζητήσουμε τα κύρια σημεία με τους Υπουργούς και την κοινωνία των πολιτών.
Η επίσκεψή μου σήμερα έχει ως στόχο την παρουσίαση αυτής της ευρείας ανασκόπησης και την ανάπτυξη διαλόγου με τον Υπουργό. Είναι, επίσης, πολύ σημαντικό λόγω της κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ να υπάρξει καλή προετοιμασία των διαφόρων θεματικών που θα προκύψουν.
Θεωρώ ότι έχει ιδιαίτερη σημασία για την Κύπρο να μπορεί να κατανοήσει σε ποια κατάσταση βρίσκεται το περιβάλλον της σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
EΡ: Εχετε ήδη συναντηθεί με τον Υπουργό Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το περιεχόμενο της συνάντησης;
ΑΠ: Ο Υπουργός ήταν ξεκάθαρος για τις συγκρούσεις και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, έχοντας κάτω από το ίδιο Υπουργείο τους τομείς της γεωργίας και του περιβάλλοντος. Ηταν ειλικρινής, αναφέροντας μου ότι το περιβάλλον είναι πιο χαμηλά στις προτεραιότητες του Υπουργείου, κάτι που κατά την άποψή μου είναι λάθος.
Θεωρώ ότι για να υποστηρίξεις μια βιώσιμη γεωργία και για να σχεδιάσεις τον τρόπο που αναπτύσσεται η οικονομία σου χρειάζεται ένα ισχυρό και καθαρό περιβάλλον.
Η συζήτηση που αναπτύχθηκε ήταν αμφίδρομη και υπήρξε αλληλοενημέρωση.
Από ευρωπαϊκής πλευράς, αυτό που μπορούμε να προσφέρουμε είναι η στήριξη και η προσφορά νέων ιδεών, έτσι ώστε οι εξελίξεις του σήμερα να επιτευχθούν μέσω της πράσινης οικονομίας και της πράσινης ανάπτυξης.
Νομίζω ότι πρόκειται επίσης για πολύ σημαντικές πολιτικές αποφάσεις.
ΕΡ: Σε ποια κατάσταση βρίσκεται το περιβάλλον της Κύπρου σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη;
ΑΠ: Ο βαθμολογικός πίνακας της Κύπρου περιέχει κακούς βαθμούς, αλλά και μερικούς που είναι καλοί.
Στα θετικά, η ποιότητα του αέρα συνεχίζει να βελτιώνεται. Ωστόσο, η πρόκληση είναι η αντιμετώπιση της σκόνης που θα συνεχίζει να αυξάνεται, καθώς αυξάνονται τα επίπεδα ξηρασίας στις γύρω περιοχές.
Είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη και οι παρεμφερείς παράγοντες ανεξάρτητα από το πόσο καλοί είναι οι κανονισμοί που υπάρχουν σε εφαρμογή. Είναι ζωτικής σημασίας να λαμβάνεται υπόψη η ποιότητα του αέρα κατά την προετοιμασία νομοθεσίας που αφορά τις δημόσιες μεταφορές, τη βιομηχανία και την ανάπτυξη της οικονομίας.
Για να κατανοήσει κανείς τη σημασία της ποιότητας του αέρα, το μόνο που έχει να κάνει είναι να επισκεφθεί για παράδειγμα την Ουκρανία, όπου το προσδόκιμο ζωής είναι μειωμένο κατά σχεδόν 20 χρόνια λόγω κυρίως της ποιότητας του αέρα, ο οποίος είναι μολυσμένος από τους βιομηχανικούς ρύπους.
ΕΡ: Και οι κακοί βαθμοί της Κύπρου;
AΠ: Η βιοποικιλότητα είναι ένα από τα κύρια σημεία που με ανησυχούν.
Ισως να μην υπάρχει αρκετή πληροφόρηση για το θέμα, έτσι ώστε να λαμβάνονται καλά ενημερωμένες αποφάσεις και είναι κρίμα, γιατί η Κύπρος βρίσκεται σε ένα γεωγραφικό σταυροδρόμι και έχει πολλά διαφορετικά είδη φυτών και ζώων.
Εκτιμούμε ότι το 7% των ζώων και των φυτών που συναντούμε στην Κύπρο είναι ενδημικά, βρίσκονται μόνο στην Κύπρο.
Η βιοποικιλότητα είναι σημαντική γιατί τα οικοσυστήματα μπορούν να βοηθήσουν κατά πολύ στην εξοικονόμηση χρημάτων και στη διασφάλιση του νερού στο μέλλον.
Σε συνθήκες ξηρασίας το νερό μπορεί να υποφέρει πιο πολύ για παράδειγμα από τη χρήση λιπασμάτων. Αν τα οικοσυστήματα δεν τροφοδοτούνται με νερό, με άλλα λόγια αν το νερό διοχετεύεται μόνο στα νοικοκυριά, τη βιομηχανία και τη γεωργία εξαφανίζεται η φυσική ικανότητα καθαρισμού του νερού και πρέπει να ξοδεύουμε πολλά χρήματα για τον καθαρισμό του νερού ώστε να καταστεί πόσιμο.
Πρέπει να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο κατανοώντας τις δωρεάν υπηρεσίες που μας προσφέρουν τα οικοσυστήματα και πώς μπορούμε να τα προστατέψουμε.
Για παράδειγμα, ο χωροταξικός σχεδιασμός, κάτι που είναι ιδιαίτερα δύσκολο στην Κύπρο απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι, πρέπει στο μέλλον να λαμβάνει υπόψη αυτές τις υπηρεσίες που προσφέρουν τα οικοσυστήματα, τα οποία καθαρίζουν τον αέρα και το νερό.
Σε άλλα μέρη του κόσμου έχουμε γίνει μάρτυρες ενός αυξανόμενου ενδιαφέροντας στις τοπικές σπεσιαλιτέ, τα τοπικά φυτά που καταναλώνονται παραδοσιακά και που δεν χρησιμοποιούνται πλέον. Μου έχουν πει ότι σερβίρεται ακόμη πολύ παραδοσιακό φαγητό στις ταβέρνες, όμως ο τομέας της γεωργίας παράγει άλλα φυτά, για παράδειγμα τα ακτινίδια, φυτά που χρειάζονται πολύ νερό για την παραγωγή τους.
Φανταστείτε ένα κόσμο όπου οι σεφ έχουν επιδείξει πραγματικό ενδιαφέρον για τα παραδοσιακά εδέσματα και τα έχουν εντάξει στην υψηλή μαγειρική, δημιουργώντας έτσι μια αίσθηση ιδιοκτησίας του πολιτισμού, προσδίδοντας τους δημοσιότητα έτσι ώστε να θεωρούνται ‘στη μόδα’. Για παράδειγμα το παπουτσόσυκο μπορεί να είναι ένα έδεσμα το οποίο αποζητούν οι ξένοι που επισκέπτονται στην Κύπρο, οι οποίοι θα έρχονται όχι μόνο για την τουριστική αξία της φύσης, αλλά και για τη γαστρονομική εμπειρία της Κύπρου.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να μεταμορφώσει τον τομέα της γεωργίας. Για παράδειγμα υπάρχουν 10.000 είδη βρώσιμα είδη στον κόσμο, ενώ συνήθως καταναλώνουμε μόλις 70 από αυτά και υπάρχουν μόνο 5 βασικά προϊόντα που καλλιεργούμε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αφήνουμε εαυτούς ευάλωτους στις κλιματικές αλλαγές.
Στην Κύπρο υπάρχουν πολλά ενδημικά είδη, πολλά από τα οποία θα μπορούσαν να καταναλώνονται. Γι αυτό, κατά την άποψή μου, είναι σημαντική η βιοποικιλότητα. Είναι μια πηγή τροφής που μπορεί να αναπτυχθεί μελλοντικά.
EΡ: Μπορείτε να δώσετε κάποια συγκεκριμένα στοιχεία για την Κύπρο;
AΠ: Η ποιότητα του αέρα είναι σε μέτρια επίπεδα αλλά βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση. Τα λύματα, το νερό, η βιοποικιλότητα και το έδαφος βρίσκονται σε αρνητικά επίπεδα σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Υπάρχει επιτάχυνση της απώλειας της βιοποικιλότητας. Το γεγονός ότι αυξάνεται η έλλειψη νερού, παρά το ότι είναι υπό έλεγχο η μεγάλη ζήτηση, σημαίνει ότι χρειάζεστε ένα πολύ καλύτερο τρόπο διανομής του νερού στα νοικοκυριά, τη βιομηχανία και τη γεωργία.
Υπάρχει μεγάλη ρύπανση ίσως στο 17% των υδατοστρωμάτων της Κύπρου.
Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα η Κύπρος υποφέρει από την έλλειψη πληροφόρησης και γι αυτό ίσως δεν θα έπρεπε να λεχθεί ότι τα πάντα είναι αρνητικά. Αυτό που θα έλεγα είναι ότι σε αυτή την περίπτωση έχουμε λιγότερη πληροφόρηση απ’ ότι σε άλλες χώρες και αυτό είναι κάτι πάνω στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε.
ΕΡ: Ποια θα είναι τα κύρια περιβαλλοντικά θέματα που θα συζητηθούν κατά τη διάρκεια της κυπριακής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ;
AΠ: Πραγματοποιούνται οι πιο κρίσιμες συζητήσεις για το μέλλον του περιβαλλοντικού προγράμματος δράσης και κατά τη διάρκεια της κυπριακής προεδρίας θα καταλήξουμε στα τελικά έγγραφα.
Γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχει μια ισχυρή τάση προς της πλευρά της υλοποίησης, όχι μόνο της επιβολής όμως, αλλά και της πιο ενεργού συμμετοχής των πολιτών στην προσπάθεια να διατηρηθεί ασφαλές το περιβάλλον και η ποιότητα σε ψηλά επίπεδα.
Μία από τις πιο σημαντικές θεματικές που θα συζητηθούν είναι η νομοθεσία για το νερό, γι αυτό το θεωρώ πρέπον που η συζήτηση για την πιο σημαντική νομοθεσία που αφορά το νερό στην Ευρώπη θα διεξαχθεί κατά τη διάρκεια της κυπριακής προεδρίας.
ΕΡ: Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι διαχείρισης του νερού;
AΠ: Είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι για το περιβάλλον δεν φταίει απλώς η Κυβέρνηση, δεν φταίει μόνο η βιομηχανία, είναι κάτι για το οποίο ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο έχει ρόλο να διαδραματίσει.
Η ασφάλεια του νερού, η πρόσβαση στο νερό είναι η απάντηση που δίνουν όλοι όταν ρωτηθούν τι είναι το πιο σημαντικό γι αυτούς. Γι αυτό θεωρώ ότι ολόκληρη η κοινωνία θα πρέπει να αποφασίζει πόσο νερό διοχετεύεται στη γεωργία, πόσο νερό διοχετεύεται για την προστασία των οικοσυστημάτων και ούτω καθεξής.
Η εμπειρία της Αυστραλίας μας δείχνει ότι όταν ο κόσμος κατανοήσει τη δύναμη που έχει το οικοσύστημα να επιστρέφει νερό σε ασφαλείς ζώνες τότε θα καταστεί δυνατή μια μετακίνηση στον τρόπο σκέψης του. Για παράδειγμα, στην κηπουρική ο κόσμος θα χρησιμοποιεί είδη που είναι ενδημικά παρά να φυτεύει ξένα φυτά που χρειάζονται περισσότερο νερό.
Το πιο πρακτικό πράγμα που μπορεί να κάνει η Κύπρος, είναι να καταστεί παράδειγμα προς μίμηση και να δείξει στους άλλους πώς αναπτύσσεται η οικονομία μιας περιοχής που έχει έλλειψη νερού. Αντί να σχεδιάζει την κατασκευή περισσότερων εργοστασίων αφαλάτωσης να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τις φυσικές δυνατότητες της.
Πηγή: ΚΥΠΕ/ΑΠΕ
19/01/2012 - 15:50
