Από το 2005 και εντεύθεν βλέπουμε τις αποφάσεις για τη Χερσόνησο Ακάμα να αλλάζουν συνεχώς. Αυστηρότερες πρόνοιες γίνονται ηπιότερες, καταργούνται αναπτυξιακά δικαιώματα επηρεαζόμενων ιδιοκτητών γης χωρίς αποζημιώσεις, εκπονούνται σχέδια που ουδέποτε εφαρμόζονται και βλέπουμε ιδιώτες να αποθρασύνονται κατασκευάζοντας τουριστικά παραπήγματα στην καρδιά των προστατευόμενων περιοχών, προσδοκώντας στην ανοχή των αρμοδίων Αρχών. Όλα αυτά εξακολουθούν μέχρι και σήμερα και πρόσφατα είχαμε ακόμα μία κυβερνητική απόφαση που αφήνει ανοικτά τα ζητήματα.
Η Κυβέρνηση Αναστασιάδη δεν κατάφερε να επανεξετάσει όλες τις αποφάσεις που λήφθηκαν επί προηγούμενων κυβερνήσεων για τη Διαχείριση της Χερσονήσου Ακάμα όπως είχε αποφασίσει το 2016, και έτσι 10 ημέρες πριν αναλάβει η νέα Κυβέρνηση λήφθηκε συγκεκριμένη απόφαση για ρύθμιση του εν λόγω ζητήματος.
Συγκεκριμένα, το Υπουργικό Συμβούλιο στις 20 Φεβρουαρίου 2018 υιοθέτησε την τελευταία πρόταση του τέως υπουργού Γεωργίας Νίκου Κουγιάλη για το θέμα.
Το Υπουργικό Συμβούλιο, αφού αναφέρεται στην προηγούμενη απόφαση ημερ. 11/1/2016, αποφάσισε όπως το θέμα της επανεξέτασης των αποφάσεων που έλαβε το Συμβούλιο αναφορικά με τη Διαχείριση της Χερσονήσου του Ακάμα, μελετηθεί μετά από την ολοκλήρωση και εφαρμογή του υπό εκπόνηση Τοπικού Σχεδίου, το οποίο θα καταδείξει τις επιτρεπόμενες χρήσεις και τα αναπτυξιακά δικαιώματα των ιδιωτικών κτημάτων.
Συγκεκριμένα, η απόφαση του 2016 προνοούσε όπως μια σειρά από αποφάσεις που λήφθηκαν από το 2005 μέχρι και το 2010, εξεταστούν, σε σχέση με τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί, από ομάδα που θα συντονίζει η γενική διευθύντρια του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και θα απαρτίζεται από εκπροσώπους των Τμημάτων Δασών, Περιβάλλοντος, Πολεοδομίας και Οικήσεως και Κτηματολογίου και Χωρομετρίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η ανάπτυξη του Ακάμα και η κόντρα Αρχιεπισκόπου – Οικολόγων στα 90s
Στην απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 21/12/2005 περιλαμβάνεται υιοθέτηση των εισηγήσεων της αρμόδιας υπουργικής επιτροπής (υπουργοί Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (πρόεδρος), Οικονομικών, Εσωτερικών, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, και Συγκοινωνιών και Έργων) για την Τουριστική Ζώνη στον Ασπρόκρεμμο (Νέο Χωριό): Μείωση της ανάπτυξης σε τεμάχια χωρίς πολεοδομική άδεια, μέτρα για μείωση του συντελεστή δόμησης, περιορισμός των ορόφων σε έναν, απαγόρευση ανέγερσης μονάδων τύπου ξενοδοχείου.
Επίσης, περιλαμβάνεται Τουριστική Ζώνη στον Άγιο Γεώργιο της Πέγειας: Απαγόρευση οποιασδήποτε ανάπτυξης στην περιοχή Ξερολίμνη, στην υπόλοιπη περιοχή απαγόρευση ξενοδοχειακών μονάδων, μείωση συντελεστή δόμησης. Σε περίπτωση αποζημίωσης συνεπάγεται £8.000.000 κόστος για το κράτος.
Επιπλέον, περιλαμβάνεται υιοθέτηση των εισηγήσεων για τη διαχείριση της περιοχής περιλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
Γενικά μέτρα: Παγοποίηση αδειών σαφάρι, εξαίρεση Ακάμα από διαδρομές ράλι, σχέδιο αποκατάστασης της περιοχής όπου πραγματοποιήθηκαν βρετανικές στρατιωτικές βάσεις, μη επηρεασμός κρατικής γης με ιδιαίτερη περιβαλλοντική αξία.
Αναπτυξιακά μέτρα: Υιοθέτηση δέσμης οικονομικών κινήτρων για τους κατοίκους αποδήμους για μικρές αναπτύξεις, ενθάρρυνση της ανάπτυξης γεωργικών μεταποιητικών βιομηχανιών, επέκταση της άρδευσης κατάλληλης γης, δημόσιες επενδύσεις για βελτίωση της υποδομής στους οικισμούς.
Μέτρα πολεοδομικής πολιτικής: Συνέχιση της απαγόρευσης της ανάπτυξης στην παραλιακή ζώνη του Ακάμα. Στις περιοχές Λάρα - Τοξεύτρα και Φοντάνα Αμορόζα θα συνεχιστεί η υφιστάμενη πολιτική να μην επιτρέπεται οποιαδήποτε ανάπτυξη. Οι μεγάλες περιουσίες θα πρέπει να περιέλθουν σταδιακά στην ιδιοκτησία του κράτους. Στα νότια της Λάρας θα δημιουργηθεί κοινοτικό έργο το οποίο θα διαχειρίζεται η κοινοτική Αρχή Ίνειας. Στην περιοχή δυτικά των οικισμών που παρουσιάζει αυξημένη ευαισθησία να μην ισχύει η πολιτική μεμονωμένης κατοικίας. Στα διοικητική όρια της Ίνειας σε περιοχή που εφάπτεται του οικισμού και θα συμφωνηθεί με το Κοινοτικό Συμβούλιο Ίνειας θα καθορισθεί Τουριστική Ζώνη για την ενθάρρυνση ήπιας ανάπτυξης.
Στην απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 2/5/2007 περιλαμβάνεται η δημιουργία της «κόκκινης γραμμής» η οποία οριοθετήθηκε ως η περιοχή δυτικά των οικισμών των κοινοτήτων του Ακάμα όπου, ανεξάρτητα από την Πολεοδομική Ζώνη που θα εγκριθεί και δημοσιευθεί, δεν θα ισχύει η πολιτική για την ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας.
Για την Τουριστική Ζώνη στον Άγιο Γεώργιο της Πέγειας γίνεται εισήγηση για αποζημίωση στα £12.500.000. Επίσης, περιλαμβάνεται διαδικασία ανταλλαγής ιδιωτικών ιδιοκτησιών με κρατική γη, πολεοδομικές ρυθμίσεις περιλαμβανόμενης της μείωσης της έκτασης των καθορισμένων Κτηνοτροφικών Ζωνών.
Στην απόφαση γίνεται αναφορά για επίσπευση των διαδικασιών νια ολοκλήρωση των έργων υδροδότησης των κοινοτήτων της περιοχής του Ακόμα, συνέχιση του διαλόγου για τα αιτήματα της Ίνειας. Όσον αφορά στις επεκτάσεις των Ζωνών Ανάπτυξης αυτές περιορίζονται στην περίμετρο των οικισμών.
Στην απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 28/4/2009 περιλαμβάνεται:
- Κατάργηση της «κόκκινης γραμμής» έτσι ώστε να εφαρμόζεται από τα όρια της Περιοχής Προστασίας του NATURA 2000 και όχι από τα δυτικά των κοινοτήτων.
- Περιορισμό της έκτασης των Κτηνοτροφικών Ζωνών στις απόλυτα αναγκαίες.
- Ιδιοκτησίες μέσα στην περιοχή NATURA 2000 που δεν μπορούν να αναπτυχθούν είναι δυνατό να αποζημιωθούν με βάση ρυθμίσεις.
α) Για τον υπολογισμό της ακίνητης ιδιοκτησίας θα λαμβάνεται υπόψη ως δεδομένη η δυνατότητα ανάπτυξής της ως αυτή να διέθετε ικανοποιητική προσπέλαση και να είχε κατάλληλη και συνεχή υδατοπρομήθεια.
β) Ιδιοκτησίες περίκλειστες στο κρατικό δάσος που ουδέποτε είχαν δικαίωμα ανάπτυξης αλλά μπορούσαν να προσβλέπουν σε αναβάθμιση ή απόκτηση πρόσβασης και εμπίπτουν στην περιοχή Προστασίας NATURA 2000 θα λογίζεται συντελεστής δόμησης 0,06:1.
γ) Ιδιοκτησίες Μητρόπολης Πάφου και Φωτιάδη στην Τοξεύτρα που παλαιότερα ήταν ενταγμένες σε Τουριστική Ζώνη και εμπίπτουν στην περιοχή NATURA 2000 θα λογίζεται συντελεστής δόμησης για σκοπούς ανταλλαγής 0,25:1.
Περιορισμός της Τουριστικής Ζώνης στον Άγιο Γεώργιο της Πέγειας. Το Τμήμα που θα εξαιρεθεί θα ενταχθεί στο Δίκτυο NATURA 2000.
• Προώθηση της απόκτησης από το κράτος του συνόλου της ιδιοκτησίας της Εταιρείας Fontana Amoroza Coast Ltd.
• Οι υπόλοιπες πρόνοιες συνεχίζουν να ισχύουν.
Η απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 23/2/2010 περιλαμβάνει: • Έγκριση των ορίων του Natura 2000 • Εξουσιοδοτεί τον υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, να καταθέσει τα όρια του Δικτύου Natura 2000 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Μεταφορά δημοσίου πλούτου σε ιδιώτες
Ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας Οδυσσέας Μιχαηλίδης, αναφερόμενος στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 28/4/2009 με θέμα τη Διαχείριση της Χερσονήσου του Ακάμα, με επιστολή προς τον υπουργό Γεωργίας, αναφέρει ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες και προβληματισμούς που θέτει ο υπουργός Εσωτερικών στην επιστολή του ημερ. 19/11/2015.
Συγκεκριμένα η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγείται με τη σειρά της όπως τα νομικά ζητήματα που προκύπτουν από τις εισηγούμενες ενέργειες τεθούν ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για γνωμάτευση.
Επίσης, αναφέρει ότι θα πρέπει να προβληματίσουν οι μελλοντικές συνέπειες της απόφασης, σε σχέση με τα δικαιώματα άλλων ιδιοκτητών γης, που βρίσκονται σε περιοχές οι οποίες είναι επίσης ενταγμένες στο δίκτυο «Φύση 2000». Αν, δηλαδή, με μια τέτοια ενέργειά του, το κράτος δημιουργήσει προηγούμενο για απαιτήσεις, από άλλους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες τεμαχίων που εντάχθηκαν στο Δίκτυο, για ανταλλαγή της γης τους με άλλη κρατική γη ή για χρηματική αποζημίωση. Εάν τέτοια πολιτική δεν εφαρμοστεί γενικευμένα, τότε η επιλεκτική ανταλλαγή περιουσιών ή αποζημιώσεων ενδεχομένως να κριθεί ότι έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ίσης μεταχείρισης των πολιτών και να εμπεριέχει τον κίνδυνο να οδηγηθεί το κράτος σε δικαστικές διαμάχες, με αμφίβολο αποτέλεσμα και πολύ σοβαρές πιθανές οικονομικές συνέπειες, σε περίπτωση που θα επιδικαστούν αποζημιώσεις σε όλους τους ιδιοκτήτες γης εντός του Δικτύου. Τούτος ο κίνδυνος θα μπορεί να αξιολογηθεί καλύτερα από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία το κράτος οφείλει να διασφαλίζει ότι, στις περιπτώσεις που ανταλλάσσει ή καθ' οιονδήποτε τρόπο διαθέτει κρατική γη, ή αποζημιώνει ιδιωτική ιδιοκτησία, το πράττει λαμβάνοντας υπόψη την πραγματική αξία που έχει η γη στα χέρια των ιδιωτών ιδιοκτητών. Οποιαδήποτε άλλη διευθέτηση, ενδεχομένως να θεωρηθεί ότι συνιστά μεταφορά δημοσίου πλούτου στα χέρια ιδιωτών. Ως εκ τούτου, ο τρόπος υπολογισμού της αξίας των επηρεαζόμενων ιδιοκτησιών σε περίπτωση που υλοποιηθεί η απόφαση (για την οποία η Ελεγκτική Υπηρεσία διατηρεί τις επιφυλάξεις της), πρέπει, εισηγείται, να γίνει με βάση τις πραγματικές και τρέχουσες αξίες των ιδιωτικών ιδιοκτησιών και όχι θεωρώντας δεδομένη τη δυνατότητα ανάπτυξής τους, ως αυτές να συνοδεύονταν από αναπτυξιακά δικαιώματα και να διέθεταν ικανοποιητική προσπέλαση και να είχαν επαρκή και κατάλληλη υδατοπρομήθεια (ενώ σήμερα και στο παρελθόν δεν έχουν ή είχαν τέτοια χαρακτηριστικά).
