Τι καταδεικνύει έρευνα για τα δοχεία νερού - Σοβαρές παρενέργειες από την επαναχρησιμοποίηση μπουκαλιών
H δημόσια υγεία δεν είναι διασφαλισμένη από τη χρήση πλαστικών δοχείων νερού σε συσκευασίες των 19 - 20 λίτρων οι οποίες επαναχρησιμοποιούνται. Μέχρι στιγμής γνωρίζαμε ότι το εμφιαλωμένο νερό δεν πρέπει να μένει εκτεθειμένο στον ήλιο και σε υψηλές θερμοκρασίες, γιατί υπό αυτές τις συνθήκες αναπτύσσονται μικροοργανισμοί. Ωστόσο, έρευνα που έγινε στην Κύπρο και δημοσιεύτηκε σε παγκοσμίως διακεκριμένο περιοδικό, καταδεικνύει για πρώτη φορά ότι η συχνότητα επαναχρησιμοποίησης είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας μεγιστοποίησης της μετανάστευσης χημικών ουσιών.
Θεωρείται γεγονός ότι η αύξηση κατανάλωσης νερού συσκευασμένου σε πλαστικά δοχεία στην Κύπρο και άλλες χώρες της Μεσογείου συνεχίζει να ανταγωνίζεται το νερό της βρύσης ως την πιο δημοφιλή πηγή, όχι μόνο πόσιμου νερού, αλλά και νερού που χρησιμοποιείται για παρασκευή τροφών (μαγείρεμα) και ροφημάτων (κρύο/ζεστό καφέ, τσάι και χυμοί).
Η αποφυγή παρατεταμένης έκθεσης πλαστικών δοχείων νερού στον ήλιο και υψηλές θερμοκρασίες συνήθως συνιστάται στους καταναλωτές, μιας και θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες έκπλυσης (μετανάστευσης) συστατικών των πλαστικών δοχείων στο συσκευασμένο νερό. Η ερευνητική ομάδα του Διεθνούς Κυπριακού Ινστιτούτου για τη Δημόσια και Περιβαλλοντική Υγεία (CΙΙ), υπό την αιγίδα του ΤΕΠΑΚ και σε συνεργασία με τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ (ΗSΡΗ) διερεύνησαν τους κυριότερους παράγοντες έκπλυσης χημικών από πλαστικά δοχεία νερού του 1.5 λίτρου ή των 19 λίτρων.
Η προσφάτως δημοσιευμένη έρευνα του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) στο παγκοσμίως διακεκριμένο περιοδικό Water Research αναδεικνύει για πρώτη φορά ότι η συχνότητα επαναχρησιμοποίησης, και όχι η υψηλή θερμοκρασία, ή η εκτεταμένη διάρκεια έκθεσης σε UV(υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία) ήταν ο σημαντικότερος παράγοντας μεγιστοποίησης της μετανάστευσης χημικών ουσιών από τύπους πλαστικών δοχείων νερού, όπως τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (ΡΕΤ, κωδικός αναγνώρισης #1) και πολυανθρακικό (ΡC, κωδικός αναγνώρισης #7) τύπους δοχείων νερού (http://www.sciencedirect.
com/science/article/ pii/S0043135411005884).
Η ερευνητική ομάδα αποτελούμενη από τον επίκουρο καθηγητή Κωνσταντίνο Χ. Μακρή, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας, τον Syam S. Αndra, μεταδιδακτορικό συνεργάτη, και τον JamesΡ. Shine καθηγητή του ΗSΡΗ διερεύνησε τη συγκριτική επίδραση της συχνότητας επαναχρησιμοποίησης, της θερμοκρασίας και της διάρκειας έκθεσης σε UVστο βαθμό μετανάστευσης αντιμονίου και βρωμιούχων ενώσεων από πλαστικά δοχεία νερού. Ακόμη και σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος, χωρίς έκθεση σε υπεριώδη-UVακτινοβολία (αποθήκευση σε σκοτεινό χώρο), η συχνότητα της επαναχρησιμοποίησης αύξησε σημαντικά το βαθμό έκπλυσης των χημικών ουσιών.
Η απελευθέρωση χημικών ουσιών καθορίζεται ως επί το πλείστον, από τη συχνότητα επαναχρησιμοποίησης των πλαστικών δοχείων νερού. Χημικές ουσίες που αποτελούν τα κύρια συστατικά πλαστικών δοχείων, όπως το αντιμόνιο και βρωμιούχες ενώσεις (π.χ. πολυβρωμιούχοι διφαινυλαιθέρες-ΡΒDΕ) χρησιμοποιούνται ευρέως ως καταλύτης πολυμερισμού των δοχείων ΡΕΤ και ως επιβραδυντικά πυρκαγιάς, αντίστοιχα, και σχετίζονται με επιπτώσεις υγείας στον ανθρώπινο οργανισμό όταν απελευθερωθούν στο συσκευασμένο πόσιμο νερό.
Η ερευνητική ομάδα του Δρα Μακρή επιχειρεί να προσδιορίσει το μέγεθος και αβεβαιότητα των ρυθμών μετανάστευσης οργανικών πλαστικοποιητικών ενώσεων που χρησιμοποιούνται σε δοχεία νερού, όπως η διφαινόλη Α, φθαλικές ενώσεις, και ΡΒDΕμιας και θεωρούνται υπεύθυνες για πιθανές ενδοκρινολογικές διαταραχές. Δυστυχώς μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν ασφαλείς ημερήσιες δόσεις κατάποσης οργανο-βρωμιούχων (ΡΒDΕ), ή άλλων πλαστικοποιητών/ προσθετικών οργανικών ενώσεων, εάν επρόκειτο να ανιχνευτούν στο εμφιαλωμένο νερό ακόμα και σε πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις.
Μιλώντας στον «Φ» ο Δρ Μακρής ανέφερε ότι το δίλημμα αναφορικά με την προώθηση της ανακύκλωσης πλαστικών δοχείων και τους πιθανούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία μέσω της επαναχρησιμοποίησης δοχείων νερού πρέπει να αξιολογηθεί μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης. Προτεινόμενα μέτρα παρέμβασης σε αυτό το στάδιο αποτελούν η μείωση της συχνότητας επαναχρησιμοποίησης πλαστικών δοχείων νερού, ενώ επίσης πρέπει να δίνεται προσοχή στην ελαχιστοποίηση της έκθεσης δοχείων σε υψηλές θερμοκρασίες και τον ήλιο (ακτινοβολία UV).
>>μεταναστευση χημικων στοιχειων
ΓΕΜΙΣΜΑ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΣΠΑΣΟΥΝ
Όσον αφορά στα εμφιαλωμένα νερά μικρότερης ποσότητας, αυτά είναι μόνο μιας χρήσης και καλά κάνει ο καταναλωτής να μην τα γεμίζει με νερό για ιδία χρήση. Τα δοχεία αυτά δεν πρέπει να εκτίθενται σε ηλιακή ακτινοβολία ούτε σε σημεία που ανεβάζουν μεγάλες θερμοκρασίες όπως στο αυτοκίνητο κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
ΜΟΛΥΝΣΗ ΣΤΟ ΝΕΡΟ
Ο στόχος της μελέτης ήταν να προσδιοριστούν οι επιδράσεις της θερμοκρασίας, η διάρκεια της έκθεσης σε ηλιακή ακτινοβολία και η επαναχρησιμοποίηση των πλαστικών δοχείων κατά τη μετανάστευση αντιμόνιου (Sb) και βρωμιούχων ενώσεων (Βr) στο νερό. Ανεξάρτητα της υπεριώδους ακτινοβολίας, η συχνότητα της επαναχρησιμοποίησης έως και 27 φορές ήταν η κύρια αιτία που αυξήθηκε σημαντικά η μετανάστευση χημικών ουσιών από φιάλες κατασκευασμένες από ΡΕΤ ή και ΡCσε όλες τις δοκιμασμένες θερμοκρασίες από 13 έως 47 βαθμούς Κελσίου. Ανιχνεύθηκαν συγκεντρώσεις Sb περίπου 360 ng L-1 στο νερό από την επαναχρησιμοποίηση φιαλών ΡΕΤ (27 φορές), ενώ υπήρχε λιγότερη μετανάστευση Sb από μπουκάλια ΡC(<15 ng L-1).
Διαπιστώνεται ότι οι παρούσες συγκεντρώσεις Sb δεν αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία σύμφωνα με την υπάρχουσα Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Όσον αφορά στις συγκεντρώσεις Βr ανιχνεύτηκαν στο νερό και από τους δύο τύπους δοχείων ΡΕΤ και ΡCμέχρι 15 ng L-1. Ωστόσο, αναφέρεται ότι δεν υπάρχει νομοθεσία ακόμη που να ορίζει ασφαλείς δόσεις ημερήσιας κατάποσης οργανοβρωμιούχων ή άλλων πλαστικοποιητών / προσθετικών ουσιών, στην περίπτωση που βρεθούν στο εμφιαλωμένο νερό συνήθως σε πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις.
