Στην Κύπρο όταν αναφέρονται για ενεργειακή πολιτική, αυτόματα επικεντρώνονται στο φυσικό αέριο και αρχίζουν και οι συζητήσεις για αγωγούς, τα προβλήματα με την Τουρκία κλπ.
Όμως μια σωστή ενεργειακή πολιτική πρέπει να βασίζεται σε ορισμένους επιστημονικούς κανόνες και πρακτικές όπως το καθορίζει επίσης και η ΕΕ αλλά και η απλή λογική.
Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι η λήψη μέτρων για την μείωση της ζήτησης ενέργειας με πιο αποδοτική χρήση.
Το πιο καλό παράδειγμα για μας είναι η κατανάλωση ενέργειας στα κτήρια. Σε μια χώρα όπου δεν είχαμε κανένα κανόνα για την ενεργειακή απόδοση κτηρίων μέχρι το 2008 καταλήξαμε τον πληθυσμό μας να έχει το διπλάσιο ποσοστό ενεργειακής φτώχειας από το μέσο όρο της ΕΕ. Με απλά λόγια, πολύς κόσμος δεν μπορεί να κρατήσει ζεστό το σπίτι του τον χειμώνα.
Επομένως κάτι που έπρεπε να γίνει εδώ και χρόνια, είναι να δοθούν κίνητρα στον κόσμο να αναβαθμίσει ενεργειακά τα σπίτια του με θερμομονώσεις, διπλά παράθυρα κλπ.
Φυσικά ούτε και η ίδια η κυβέρνηση δεν αναβάθμισε τα κτήρια της όπως ήταν και η ευρωπαϊκή της υποχρέωση. Με βάση τον "περί της Ενεργειακής Απόδοσης Νόμο 31/2009", η κυβέρνηση έπρεπε από το 2014 να αναβαθμίζει ενεργειακά το 3% των κτηρίων της με βάση το εμβαδόν. Δυστυχώς πολύ λίγα κτήρια αναβαθμίστηκαν.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος μιας ενεργειακής πολιτικής είναι και η προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – ΑΠΕ.
Πέραν από το αν είχαμε στόχους να πετύχουμε, η δυνατότητα στα νοικοκυριά να παράγουν τη δική τους ενέργεια θα βοηθούσε οικονομικά πολλή κόσμο εφόσον θα μηδένιζαν σχεδόν τα έξοδα ηλεκτρισμού ή ακόμη θα είχαν και τη δυνατότητα να ζεσταίνουν το σπίτι του σχεδόν δωρεάν με το σωστό υπολογισμό μεγέθους του φωτοβολταικού.
Όμως η κυβέρνηση αγνόησε εντελώς τα νοικοκυριά και περίμενε να έρθει το 2020 όπου για να πετύχει το στόχο της άρχισε να δίνει μαζικές άδειες για φωτοβολταικά πάρκα, σε μια τιμή αγοράς του ηλεκτρισμού από το δημόσιο που χρειάζεται να εξεταστεί σοβαρά.
Μια άλλη πτυχή των ΑΠΕ είναι η συμβολή της διαχείρισης αποβλήτων στην όλη προσπάθεια.
Η Οδηγία 98/2008 παροτρύνει τα κράτη μέλη να προωθούν τη χωριστή συλλογή των οικιακών αποβλήτων να γίνεται στο σπίτι. Αν σε κάθε σπίτι είχαμε όπως έπρεπε εδώ και πολλά χρόνια να γίνεται ένα χωριστό κάδο για τα οργανικά απόβλητα τότε θα είχαμε ακόμη μια δυνατή παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ. Τα οργανικά που είναι συνήθως υπολείμματα κουζίνας, κλαδέματα κλπ αποτελούν περισσότερο από 50% των αποβλήτων ενός σπιτιού.
Σε μια διαδικασία αναερόβιας επεξεργασίας αυτά μπορεί να δώσουν φυτόχωμα που χρησιμοποιείται σε καλλιέργειες και βιοαέριο το οποίο στη συνέχεια μπορεί να κινήσει γεννήτριες για παραγωγή ηλεκτρισμού. Αυτού του είδους η ενέργεια ΑΠΕ έχει το μοναδικό πλεονέκτημα ότι μπορεί να παράξει ενέργεια όποτε τη χρειαζόμαστε ακόμη και βράδυ ή όταν δεν φυσά.
Μια ακόμη φτηνή ενέργεια ΑΠΕ είναι αυτή που παράγεται από τις οικιακές ανεμογεννήτριες. Στο εξωτερικό αυτές επιτρέπονται με όρους όπως πχ να μην φαίνονται από το δρόμο, να μην προκαλούν κραδασμούς στο κτήριο και να μην εμποδίζουν τις κεραίες τηλεόρασης του γείτονα. Εμείς όμως εδώ δεν τις επιτρέπουμε ούτε ακόμη και σε ψηλά κτήρια, για να μην καταστρέψουμε την όψη των πανέμορφων κυπριακών πόλεων και τις συγυρισμένες μας ταράτσες.
Τέλος όσον αφορά τα σπίτια και τη μείωση της ζήτησης ενέργειας ένα σοβαρό θέμα που θα βρείτε παρόμοιο σε πολλά θέματα στην Κύπρο, είναι η ενημέρωση των πολιτών που αφήνονται στο έρμαιο του εμπορίου και των "έξυπνων" διαφημίσεων που σκοπό έχουν να ξεγελάσουν παρά να εξοικονομήσουν ενέργεια.
Ένα άλλο σοβαρό θέμα ενεργειακής πολιτικής, είναι αυτό της ενέργειας στις μεταφορές. Και εδώ φυσικά δεν τα πήγαμε καλά με τους στόχους της ΕΕ όσον αφορά τις ΑΠΕ στις μεταφορές που έπρεπε να είναι στο 10% και μείναμε στο μισό περίπου. Είναι απλά μαθηματικά ότι αν μειώναμε τη ζήτηση σε πετρέλαιο κίνησης και βενζίνης μέσω μαζικών μεταφορών, προώθηση της ποδηλασίας και του περπατήματος μέσω σωστών υποδομών και εκπαίδευσης, το 10% αυτού που θα έμενε θα ήταν πολύ πιο εύκολο να το πετύχουμε εφόσον θα ήταν πολύ λιγότερο.
Με βάση την Οδηγία της ΕΕ για τα εναλλακτικά καύσιμα – υδρογόνο, ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο - έπρεπε να ετοιμάσουμε πολιτική για να τα προωθήσουμε αλλά απλά το προσπεράσαμε.
Το φυσικό αέριο για το οποίο όλοι μιλούν έχει το ρόλο του μόνο αν συνδυαστεί με τα μέτρα πιο πάνω, αλλά και τους στόχους της ΕΕ όπου το 2030 θα πρέπει να μειώσουμε τους ρύπους στο 55% και το 2050 θα πρέπει να εκπέμπουμε μόνο όσο απορροφούμε, να είμαστε δηλαδή ουδέτεροι σαν κράτος.
Παραμένουν και άλλα σοβαρά θέματα όπως το μέλλον του υδρογόνου, η φύλαξη ενέργειας και η ασφάλεια παροχής ηλεκτρισμού, οι έξυπνοι μετρητές που καθυστερούμε όσο μπορούμε να τους προωθήσουμε και συστήματα φύλαξης ενέργειας.
Χαράλαμπος Θεοπέμπτου
Βουλευτής,
Πρόεδρος
Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών
